Izabela Mrzygłód: Uniwersytety w cieniu kryzysu. Nacjonalistyczna radykalizacja studentów Warszawy i Wiednia w okresie międzywojennym

 Izabela Mrzygłód: Uniwersytety w cieniu kryzysu. Nacjonalistyczna radykalizacja studentów Warszawy i Wiednia w okresie międzywojennym [Universities in the shadow of a crisis: Nationalist radicalisation of students in Warsaw and Vienna in the Interwar period]. Wydawnictwo UMK 2025. ISBN:978-83-231-6067-0, DOI:https://doi.org/10.12775/978-83-231-6068-7.

Uniwersytety w cieniu kryzysu. Nacjonalistyczna radykalizacja studentów Warszawy i Wiednia w okresie międzywojennym to krytyczne spojrzenie na przeszłość dwóch uczelni Europy Środkowo-Wschodniej. Autorka stawia pytanie o powód, dla którego to właśnie studenci zostali awangardą nacjonalistycznych rewolucji. Analizuje praktyki i dyskursy skrajnej prawicy, której rola rosła na polskich i austriackich uniwersytetach w międzywojniu. Wykorzystując historyczne źródła i socjologiczną wyobraźnię, sięga do emocji i aspiracji „zwykłych akademików”. Pokazuje, jak organizacje samopomocowe przekształcały się w agendy antysemityzmu, jak kultura polityczna młodych naznaczona została przemocą, a brutalne ataki na żydowskich studentów i profesorów stały się codziennością. Śledzi, jak radykalna mniejszość była coraz głośniejsza i skutecznie przyciągała milczącą większość, a postulaty wykluczenia Żydów ze wspólnoty narodowej trafiły do głównego nurtu, żeby w końcu stać się oficjalną polityką rektoratów wprowadzających getto ławkowe. Praca przybliża atmosferę kryzysu i fascynację faszyzmem, ukazuje chronologię przemocy, bada nacjonalistyczne rytuały i symbole. Zestawienie szerokiej europejskiej perspektywy z historią w skali mikro daje nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą, I Republikę Austriacką i prawicowy radykalizm, nie tylko międzywojenny.

Guilherme Fians, Bernhard Struck, and Claire Taylor: Postcards, Translators and Esperanto Pioneers. An Alternative History of International Communication

 Guilherme Fians, Bernhard Struck, and Claire Taylor: Postcards, Translators and Esperanto Pioneers. An Alternative History of International Communication. University of London Press 2025. ISBN: 9781914477881

Esperanto has a rich and multifaceted history. Yet little is known about how ordinary Esperanto speakers used the language in its early decades. What happened to a language, created in a specific time and context, when it travelled to different places and contexts? At a time when steamships, international postal services and the telephone were setting the pace of the early twentieth century’s wave of globalisation, what role did languages play in this increasingly international and internationalist scenario?

This book begins to answer these questions by examining the archives of John Beveridge (1857–1943), a Scottish clergyman who became the founder of the Scottish Esperanto Federation and a key figure in this transnational speech community. It delves into Beveridge’s numerous letters and postcards to show how he made use of this constructed language to build transnational networks across Europe.

The book is also the first to focus on women in a constructed language movement and discusses how Beveridge’s daughters, Lois and Heather, played core roles through attending international Esperanto conferences and translating books into Esperanto. In exploring how the Beveridge family mobilised Esperanto as an internationalist tool, the book shows how languages and media help shape the ways in which we build our worlds through words, providing an alternative, “marginal” approach to early twentieth-century globalisation.

Conference report: Russia’s Politics of Truth and its Quest for Alliance in the Global South

 Lilú Kruspe / Sascha R. Harnisch, Conference report: Russia’s Politics of Truth and its Quest for Alliance in the Global South, in: H-Soz-Kult, 12.06.2025, https://www.hsozkult.de/conferencereport/id/fdkn-155611.

CFP: « Protect and Control. The Politics of Uncertainty and Danger in the Soviet Union (Second Half of the Twentieth Century) »

 Dear colleagues, 

We are pleased to announce the call for papers for the workshop entitled « Protect and Control. The Politics of Uncertainty and Danger in the Soviet Union (Second Half of the Twentieth Century) » to be held on April 16 and 17, 2026 at the Maison Française in Oxford.

URL: https://www.hsozkult.de/event/id/event-154313

While being less spectacular than terror and repression, the Soviet state’s efforts to protect the population from uncertainty and dangers were also instrumental for reshaping the relationship between state and society. Constructing an unforeseen event or danger as a social problem, taking protective measures and determining the conditions to compensate victims and anticipating the future – this is how we characterise the ‘politics of uncertainty and danger’. This workshop aims to clarify the paradox whereby the regime was attacked by the Soviets on the basis of its inability to protect them, despite its having reaffirmed its protective nature by implementing security measures.

This workshop aims to produce a collective publication in English and article proposals are expected by 15 June 2025.

Best regards,

Katja Doose, Grégory Dufaud, Anna Safronova

Darya Tsymbalyuk: Ecocide in Ukraine: The Environmental Cost of Russia's War.

 Darya Tsymbalyuk: Ecocide in Ukraine: The Environmental Cost of Russia's War. Polity press 2025. ISBN: 9781509562497. 

URL: https://www.politybooks.com/bookdetail?book_slug=ecocide-in-ukraine-the-environmental-cost-of-russias-war--9781509562497

Russia’s war on Ukraine has not only destroyed millions of human lives, it has also been catastrophic for the environment. Forests and fields have been burned to the ground, animal and plant species pushed to the brink of extinction, soil and water contaminated with oil products, debris, and mines.  On a single day in June 2023, the breached Kakhovka Dam flooded thousands of kilometres of protected natural habitat, as well as villages, towns, and agricultural land. The devastation of biodiversity and ecosystems across Ukraine has been immeasurable, long-lasting and its consequences stretch beyond national borders.

 

In this poignant book, Ukrainian researcher Darya Tsymbalyuk offers an intimate portrait of her beloved homeland against the backdrop of Russia’s war and ecocide. In elegant and moving prose, she describes the damage to the country’s rivers, the grasslands of the steppes, animals, insects, and colonies of birds, as a result of Russia’s ground and air operations.  Alongside the everyday experiences of people in Ukraine living with the environmental consequences of the war, we share Tsymbalyuk’s own reckoning with the changing nature of cherished places and the loss of familiar worlds caused by the ongoing Russian invasion.

Н. С. Калинин (ed..) Математики Санкт-Петербурга и их открытия.

 Н. С. Калинин (ed..) Математики Санкт-Петербурга и их открытия. Сборник статей [St. Petersburg Mathematicians and their Discoveries. Collection of Articles]. МЦНМО 2025. ISBN: 978-5-4439-1917-1

В книге рассказаны биографии 45 математиков, чья жизнь и/или работа была тесно связана с Санкт-Петербургом-Петроградом-Ленинградом. Большая часть биографий снабжена рассказами о научных достижениях их героев. Для широкого круга читателей.

Medicina antiqua, mediaevalis et moderna

 Lucyna Kostuch, Sylwia Konarska-Zimnicka, Beata Wojciechowska red., Medicina antiqua, mediaevalis et moderna. Historia – filozofia – religia (IV), 2025, 421 s.

Publikacja prezentuje wybrane aspekty badań nad medycyną starożytną, średniowieczną i nowożytną, uwidaczniając dziedzictwo historyczne w tym zakresie i wpływy kulturowe dostrzegalne zarówno w czasie jak i przestrzeni. Opracowanie zawiera teksty dotyczące historii medycyny europejskiej, w tym polskiego dorobku na przestrzeni dziejów. Wieloautorska monografia przedstawia badania w obszarze historii medycyny, które łączą elementów dorobku różnych dyscyplin nauki: medycyny, przyrodoznawstwa, historii, historii nauki, historii religii, historii sztuki, filozofii, teologii, filologii i archeologii. W publikacji analizie poddano liczne zagadnienia badawcze: medyczne właściwości przyrody; opisane w świadectwach źródłowych: choroby kobiece, męskie i dziecięce; choroby psychiczne; choroby i metody leczenia utrwalone w literaturze różnych gatunków, zachowane traktaty i teorie medyczne; kwestia statusu lekarza w różnych epokach historycznych, znani lekarze w dziejach; choroby sławnych postaci historycznych; rozwój szpitalnictwa; astrologia medyczna; wpływ klimatu na stan zdrowia człowieka, medyczne praktyki magiczne; epidemie.

Spis treści

WPROWADZENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .    7

ANNA MARIA WAJDA – Oczyszczające i lecznicze właściwości wody w świetle tekstów biblijnych i pozabiblijnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

LUCYNA KOSTUCH – Koper, wąż i antyczna medycyna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

TATIANA KRYNICKA – Izydor z Sewilli o medycynie (Etymologie, księga IV). . . . 49

KAROL ZDZIECH – Metafory o charakterze medycznym w listach papieża Grzegorza VII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

MATEUSZ FITAS – Zabiegi medyczne w świetle arabskiego traktatu Albucasisa (936–1013). Współczesny komentarz medyczny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

BEATA WOJCIECHOWSKA – O zachowaniu lekarza w świetle dwunastowiecznego traktatu z Salerno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

ANNA GŁUSIUK – Mistrz Bernardus Provincialis o afrodyzjakach, anafrodyzjakach, sposobach na niepłodność i środkach stosowanych

podczas porodu w traktacie pod tytułem Commentarium super tabulas Salerni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

KRZYSZTOF RATAJCZAK – Szpitalnictwo w zakonie świętego Jana Jerozolimskiego w średniowieczu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

JERZY RAJMAN – Lekarze krakowscy (1278–1400). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

ZOFIA WILK-WOŚ – Medyk o medykach. Lekarze w dziele Chronica Polonorum Macieja z Miechowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171

SYLWIA KONARSKA-ZIMNICKA, MATEUSZ FITAS – Wątki jatromatematyczne w Introductorium astrologie compendiosum Wacława z Krakowa . . . . . . . . . 189

PIOTR KARDYŚ – Inkunabuły „medyczne” w zbiorze inkunabułów  biblioteki PAU i PAN w Krakowie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203

KATARZYNA JUSTYNIARSKA-CHOJAK – Traktaty medyczne w księgozbiorach mieszczańskich (w świetle inwentarzy pośmiertnych z XVI–XVIII wieku). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219

MAŁGORZATA KRZYSZTOFIK – Infirmaria chrześcijańska Mikołaja z Mościsk (1624). Dyskurs medyczny i religijny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235

JACEK PIELAS – Sadyzm i choroba umysłowa w środowisku magnackim dawnej Rzeczypospolitej. Casus Warszyckich herbu Awdaniec w XVII wieku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247

ANNA SZYLAR – „Na ukąszenie żmii i psa wściekłego” – receptury na medykamenty wyrabiane domowym sposobem (druga połowa XVIII wieku) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265

TADEUSZ SROGOSZ – Receptury Karla Franza Heintza w czasie 

 epidemii dżumy w latach 1780–1781. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283

TOMASZ CIESIELSKI – Służby medyczno-sanitarne w armiach Rzeczypospolitej w czasach saskich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295

MARIUSZ NOWAK – Wykorzystanie wód termalnych do celów leczniczych w spiskim uzdrojowisku Vyšnie Ružbachy w XIX–XX wieku (do 1939 roku) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319

SARAH TAYLOR-JASKÓLSKA – Od „zdrowego” rozsądku do wiedzy medycznej: zdrowie publiczne w wiktoriańskiej Anglii. . . . . . . . . . . . . . . . . . 337

KAMIL SZPUNAR – Obraz szydłowieckiej apteki w świetle  dokumentów z pierwszej połowy XIX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347

MARTA KŁAK-AMBROŻKIEWICZ – Emocje, choroby i sposoby leczenia – z życia artysty Jana Matejki. Pierś pelikana. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371

PAWEŁ PRYT – „Co do mego zdrowia…” – wyjazdy do uzdrowisk rodziny Wielopolskich w XIX oraz pierwszej w połowie XX wieku. . . . . . . . . . . . . . 383

JERZY GAPYS, FILIP ŁOBODA – Epidemia tyfusu plamistego w więzieniu kieleckim w latach 1918–1919. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395

VARIA

MICHAŁ M. SKOCZYLAS – Wyrazy pamięci o dawnych medykach i ich dorobek naukowy w ofercie turystycznej polskich miast i wsi – stan obecny i propozycje rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409