Błażej Kaucz (ed.) Polish Contributions to Criminology.

 Błażej Kaucz (ed.) Polish Contributions to Criminology. Cham: Palgrave Macmillan 2025. ISBN 978-3-031-94141-2

About this book

This collection brings together academics and practitioners currently researching topics relevant to Polish criminology. It showcases the breadth and depth of criminological research in Poland. Furthermore, it places the volume within its post-Soviet past and global context, alongside the international literature, outlining its many contributions to the field. It encompasses a broad range of criminological interests, such as critical criminology and social control, policing, penitentiary and post-penitentiary systems, restorative justice, crimes of the powerful, white-collar crime etc. The edited collection serves as an invaluable resource for scholars, students, policymakers, and practitioners seeking a comprehensive understanding of crime and justice in Poland, as well as those interested in comparative criminology and the broader European context.

Simon Parkin: The Forbidden Garden of Leningrad A True Story of Science and Sacrifice in a City under Siege. Sceptre, 2024 (now in paperback!)

 Simon Parkin: The Forbidden Garden of Leningrad A True Story of Science and Sacrifice in a City under Siege. Sceptre, 2024 (now in paperback!)

About this book

From the winner of the 2023 Wingate Literary Prize comes a fascinating and moving untold story of the Leningrad scientists who risked everything for the future of humanity.

In the summer of 1941, German troops surrounded the Russian city of Leningrad – now St Petersburg – and began the longest blockade in recorded history. By the most conservative estimates, the siege would claim the lives of three-quarters of a million people. Most died of starvation.

At the centre of the embattled city stood a converted palace that housed the greatest living plant library ever amassed – the world's first seed bank. After attempts to evacuate the collection failed, and as supplies dwindled, the scientists responsible faced a terrible decision: should they distribute the specimens to the starving population, or preserve them in the hope that they held the key to ending global famine?

Drawing on previously unseen sources, The Forbidden Garden of Leningrad tells the remarkable and moving story of the botanists who remained at the Plant Institute during the darkest days of the siege, risking their lives in the name of science.

Biography

Simon Parkin is an award-winning British writer and journalist. He is a contributing writer for the New Yorker and a fellow of the Royal Historical Society (RHS), and is the author of A Game of Birds and Wolves and The Island of Extraordinary Captives, which was a New Yorker Book of the Year and won the Wingate Literary Prize. He lives in West Sussex.

Milena Bartlová: Dějiny českých dějin umění II. 1970–1990. Nemožnost myslet celek [History of Czech Art II. 1970–1990. The Impossibility of Thinking the Whole].

Milena Bartlová: Dějiny českých dějin umění II. 1970–1990. Nemožnost myslet celek [History of Czech Art II. 1970–1990. The Impossibility of Thinking the Whole]. Praha: UMPRUM 2025,  ISBN 978-80-88622-30-7

Publikace je druhým dílem historického vylíčení proměn akademického oboru dějiny a teorie umění v dnešní České republice a zabývá se dvaceti lety tzv. normalizace. Navazuje na první díl Dějiny českých dějin umění 1945–1969 / Dějiny umění slouží vědě o člověku (UMPRUM 2020). Na základě rozsáhlého archivního studia, čtení dobových uměleckohistorických publikací, pamětnických rozhovorů a v neposlední řadě i svých vlastních vzpomínek a zkušeností vykresluje autorka období, kdy čeští historici a historičky umění dosáhli dlouho připravovaných cílů svého oboru, avšak museli se potýkat s omezováním svobody vědeckého bádání i vysokoškolského studia a s nemožností volného cestování. Kniha poprvé představuje blízký pohled na navigování jednotlivců i celé oborové komunity v situaci napětí mezi každodenností, podvolením a vzdorem v intelektuální společnosti 70.–80. let. Tuto dobu autorka chápe jako „naši domácí postmodernu“, jež vedla k rozštěpení reality, které však neprobíhá podle konvenčního rozlišení dobra a zla. V neposlední řadě představuje kniha teoreticky podložený pokus, jak včlenit badatelský subjekt do studia soudobých dějin. Systematický i chronologický výklad nabízejí vhled do fungování infrastruktur humanitního vědeckého oboru a odhalují strategie vyrovnávání s cenzurou i dalšími omezeními. Kniha předkládá dramatické lidské příběhy rámované konfrontací s tajnou politickou policií a požadavkem na politickou konformitu prostřednictvím členství v komunistické straně. Na druhé straně zkoumá také zkušenosti autonomie a svobody na okrajích povoleného, zejména v samizdatové produkci, přičemž klade větší důraz na vnitřně svobodné jednání než na status oběti. Práce ukazuje tři roky přestavby, zvrat listopadové revoluce a překvapení následujícího roku 1990, přičemž nabízí podněty k tomu, abychom jej přestali zjednodušeně považovat za „rok nula“. Grafika Jan Čumlivski. Vychází za finanční podpory Grantové agentury ČR. Vydání české.

Milena Bartlová je profesorkou dějin umění UMPRUM, kde se po předchozí medievistické práci začala více orientovat na moderní umění a jeho teorii. Je autorkou mnoha významných knih (Co bylo Československo?, UMPRUM 2017, Retrospektiva, UMPRUM 2018). K vydání připravila výbor Baxandallových textů Inteligence obrazu a jazyk dějin umění (UMPRUM 2019). Píše také popularizační a kulturně-politickou publicistiku.

Sophie Schwarzmaier: Transnationale Expertenkulturen und Geschlechterordnungen. Józefa Joteyko zwischen Belgien und Polen 1908–1928

 Sophie Schwarzmaier: Transnationale Expertenkulturen und Geschlechterordnungen. Józefa Joteyko zwischen Belgien und Polen 1908–1928. Göttingen: Wallstein Verlag 2025. ISBN 978-3-8353-5937-6

Eine Pionierin der modernen Wissenschaft zwischen West und Ost, zwischen Labor und Öffentlichkeit.

Als eine der ersten Frauen machte sich die 1866 bei Kyjiw geborene Józefa Joteyko einen Namen in der Physiologie, der Psychologie und der Pädologie. Sie forschte, lehrte, schrieb und publizierte innerhalb wie außerhalb der Universität - stieß an Grenzen und überschritt diese. Ihr Wirken in Brüssel vor dem Ersten Weltkrieg setzte sie ab 1919 in Warschau fort, der Hauptstadt des neuen polnischen Nationalstaates.

Als ambitionierte Frau in einer Männerdomäne stellte Joteyko Vorstellungen und Praktiken darüber infrage, wer Wissenschaft als Beruf ausüben darf und wie Geschlechterunterschiede wissenschaftlich zu bestimmen sind. Als Herausgeberin und Wissenschaftsorganisatorin nutzte sie internationale Zeitschriften und Institutionen sowie ein transnationales Netzwerk zwischen West- und Ostmitteleuropa. Als beratende Expertin setzte sie sich zugleich für gesellschaftliche Nationalisierungsprozesse ein, etwa mit ihren Plänen zum Aufbau einer »polnischen Schule«.

Sophie Schwarzmaier stellt Józefa Joteyko erstmals einem breiteren Publikum vor und beleuchtet dabei die Verflechtungen europäischer Wissenschaftskulturen im ersten Viertel des 20. Jahrhunderts.

Sophie Schwarzmaier, geb. 1987, studierte Kulturwissenschaften und Europäische Kulturgeschichte in Frankfurt (Oder), Paris und Łódź und promovierte an der Kulturwissenschaftlichen Fakultät der Europa-Universität Viadrina Frankfurt (Oder). Sie arbeitet als Koordinatorin einer internationalen Graduiertenschule am Max-Planck-Institut für Wissenschaftsgeschichte in Berlin.

OA: Amelia Bonea and Irina Nastasă-Matei (eds.): Negotiating in/visibility Women, science, engineering and medicine in the twentieth century. Manchester: Manchester University Press 2025.

 Amelia Bonea  and Irina Nastasă-Matei (eds.): Negotiating in/visibility Women, science, engineering and medicine in the twentieth century. Manchester: Manchester University Press 2025. 

Open access: https://www.manchesterhive.com/display/9781526178398/9781526178398.xml

This volume explores, from global, multilingual and intersectional perspectives, the experiences of women in science, engineering and medicine in the twentieth century. Some, like the American evolutionary biologist Lynn Margulis, were fairly visible actors in the academic and public arenas of professional science. Others, like the doctors working in secondary schools in interwar Romania or those who struggled to alleviate ‘women’s illnesses’ in famine-stricken rural areas during China’s Great Leap Forward, have been largely invisible – as medical practitioners, creators of knowledge, educators and subjects of historical inquiry. The volume investigates the nature and extent of women’s in/visibility in science, engineering and medicine in the twentieth century, seeking to document the factors that underpinned it and understand how women navigated their circumstances. When and why did women become invisible? When and how did they seek visibility? Was invisibility always a form of discrimination, exclusion and misrecognition or could it also become a strategy of resistance and survival? Drawing on hitherto-little-explored archives in Asia, Europe and North America, the contributors examine the in/visibility of women across multiple sites of medical practice, science-making, pedagogy and communication, such as the laboratory, the university, the clinic, the hospital, the home, the school and the media. They show that invisibility was the outcome of power asymmetries based on intersecting factors like gender, race, ethnicity, class, caste and age, and that women were not only present in science, engineering and medicine, but also exercised considerable agency in trying to negotiate institutional and intellectual hierarchies..

Crossing Boundaries: Human-Animal Relationships in Tsarist Russia and the Soviet Union

 The January 2025 special issue of SEER on "Crossing Boundaries: Human-Animal Relationships in Tsarist Russia and the Soviet Union" is now online: https://muse.jhu.edu/issue/55301. 

Guest edited by Helena Holzberger and Timm Schönfelder, it features 8 articles on human-animal relations in tsarist Russia and the Soviet Union by Andreas Renner, Anton Kotenko, Matthew Adams, Vera Smirnova, Kristýna Kaucká, Anke Hilbrenner and Tatyana Bakhmetyeva. Its coverage ranges from polar bears to dogs, insects, zoo animals and wild boar.

Journal of Migration History: Special Issue: Histories of Knowledge

 Journal of Migration History: Volume 11 (2025): Issue 2 (Jul 2025): Special Issue: Histories of Knowledge

Article

Restricted Access

‘A Small Signpost to the Future’: Refugee Periodicals and Knowledge in Transit in Early Post-War Switzerland

Author:

Ramon Wiederkehr

Pages: 115–139Online Publication Date: 11 Jul 2025

Articles

Restricted Access

Atrocity Accounts in Transit: Prisoner Exchanges to the Americas during the Second World War

Author:

Jan Lambertz

Pages: 140–162Online Publication Date: 11 Jul 2025

Restricted Access

‘Such are the Demands of our Propaganda and our Truth’: Russian Exiles and Cold War Knowledge of the Vlasov Movement

Author:

Benjamin Tromly

Pages: 163–184Online Publication Date: 11 Jul 2025

Restricted Access

The Descendants of the Prophet Muhammad in the post-Ottoman Middle East: Knowledge Transmission in Situations of Epistemic Displacement

Author:

Barbara Henning

Pages: 185–212Online Publication Date: 11 Jul 2025

Open Access

Tracing Home: Knowledge Production in Multigenerational Palestinian Displacement

Author:

Nour A. Munawar

Pages: 213–228Online Publication Date: 11 Jul 2025

Perspectives on the History of Forecasting

 Journal Geschichte und Informatik / Histoire et informatique (vol. 24/2025) : Perspectives on the History of Forecasting

The latest issue of the journal ‘Geschichte und Informatik / Histoire et informatique’, published by the association History and Computing and edited by Vlad Atanasiu and Enrico Natale, focuses on «Perspectives on the History of Forecasting»

Using various case studies, the authors show that forecasting, i.e. the attempt to formulate predictions about the future based on an analysis of the past and to derive useful knowledge for decision-making, evolves with the technical possibilities and political priorities of historical moment. The contributions offer a rich overview of the history of forecasting from the interwar period to the present day, covering a geographical area stretching from the United States to the former USSR.

Vlad Atanasiu, Enrico Natale: Forecasting Against the Odds. Editorial

Laetitia Lenel: Erwartung und Enttäuschung. Die transatlantische Geschichte der Konjunkturprognostik in drei Akten

Marion Ronca: Die Gegenwart einholen mit Wachstumsprognosen. Von der gleichzeitigen ungleichzeitigen Entstehung der «Perspektivstudien» und der «Richtlinien der Schweizer Regierungspolitik»

Eglė Rindzevičiūtė: Bridging the Cybernetics Gap? Social Forecastingin the Late Soviet Union

Peter Keller, Georges T. Roos, Cla Semadeni: Zur Geschichte der Schweizerischen Vereinigung für Zukunftsforschung (SZF) / swissfuture

Peter Turchin, Dan Hoyer: Empirically Testing and Refining Structural Demographic Theory. A Methodological Guide

Roundtable with Sacha Zala, Eglė Rindzevičiūtė, Peter Turchin, Christian Pfister

The volume is freely accessible and can be downloaded from the publisher's website (https://www.chronos-verlag.ch/node/28856#kurztext).

Екатерина Жарова: Биология в фокусе. Естественные отделения университетов Российской империи (1830–1900).

 Екатерина Жарова: Биология в фокусе. Естественные отделения университетов Российской империи (1830–1900). Новое литературное обозрение 2025. ISBN 978-5-4448-2646-1 // Еkaterina Zharova: Biology in Focus. Natural Sciences Departments at Universities in the Russian Empire (1830–1900). New Literary Review 2025. ISBN 978-5-4448-2646-1

Аннотация: Изучение истории высшего образования в России не только дает возможность проследить генеалогию его актуальных проблем, но и позволяет взглянуть на российское общество в микрокосме. В своей монографии Екатерина Жарова рассматривает историю естественных отделений физико-математических факультетов университетов Российской империи с момента их появления в середине 1830 х годов и до начала XX века. Автора интересуют важнейшие аспекты научной жизни: организация обучения (лекции, практические занятия, экзамены), формирование профессорско-преподавательского корпуса и лабораторной базы, специализация и профессионализация. Отдельный важный аспект исследования — попытка проследить роль государства в развитии естественных наук. Анализируя влияние государственной политики на изучение и преподавание биологии, автор показывает, как на университетской жизни отразились исторические трансформации, вызванные сменой эпох — от Александра I до Николая II. Екатерина Жарова — доктор исторических наук, старший научный сотрудник СПбФ ИИЕТ РАН.

Izabela Mrzygłód: Uniwersytety w cieniu kryzysu. Nacjonalistyczna radykalizacja studentów Warszawy i Wiednia w okresie międzywojennym

 Izabela Mrzygłód: Uniwersytety w cieniu kryzysu. Nacjonalistyczna radykalizacja studentów Warszawy i Wiednia w okresie międzywojennym [Universities in the shadow of a crisis: Nationalist radicalisation of students in Warsaw and Vienna in the Interwar period]. Wydawnictwo UMK 2025. ISBN:978-83-231-6067-0, DOI:https://doi.org/10.12775/978-83-231-6068-7.

Uniwersytety w cieniu kryzysu. Nacjonalistyczna radykalizacja studentów Warszawy i Wiednia w okresie międzywojennym to krytyczne spojrzenie na przeszłość dwóch uczelni Europy Środkowo-Wschodniej. Autorka stawia pytanie o powód, dla którego to właśnie studenci zostali awangardą nacjonalistycznych rewolucji. Analizuje praktyki i dyskursy skrajnej prawicy, której rola rosła na polskich i austriackich uniwersytetach w międzywojniu. Wykorzystując historyczne źródła i socjologiczną wyobraźnię, sięga do emocji i aspiracji „zwykłych akademików”. Pokazuje, jak organizacje samopomocowe przekształcały się w agendy antysemityzmu, jak kultura polityczna młodych naznaczona została przemocą, a brutalne ataki na żydowskich studentów i profesorów stały się codziennością. Śledzi, jak radykalna mniejszość była coraz głośniejsza i skutecznie przyciągała milczącą większość, a postulaty wykluczenia Żydów ze wspólnoty narodowej trafiły do głównego nurtu, żeby w końcu stać się oficjalną polityką rektoratów wprowadzających getto ławkowe. Praca przybliża atmosferę kryzysu i fascynację faszyzmem, ukazuje chronologię przemocy, bada nacjonalistyczne rytuały i symbole. Zestawienie szerokiej europejskiej perspektywy z historią w skali mikro daje nowe spojrzenie na II Rzeczpospolitą, I Republikę Austriacką i prawicowy radykalizm, nie tylko międzywojenny.

Guilherme Fians, Bernhard Struck, and Claire Taylor: Postcards, Translators and Esperanto Pioneers. An Alternative History of International Communication

 Guilherme Fians, Bernhard Struck, and Claire Taylor: Postcards, Translators and Esperanto Pioneers. An Alternative History of International Communication. University of London Press 2025. ISBN: 9781914477881

Esperanto has a rich and multifaceted history. Yet little is known about how ordinary Esperanto speakers used the language in its early decades. What happened to a language, created in a specific time and context, when it travelled to different places and contexts? At a time when steamships, international postal services and the telephone were setting the pace of the early twentieth century’s wave of globalisation, what role did languages play in this increasingly international and internationalist scenario?

This book begins to answer these questions by examining the archives of John Beveridge (1857–1943), a Scottish clergyman who became the founder of the Scottish Esperanto Federation and a key figure in this transnational speech community. It delves into Beveridge’s numerous letters and postcards to show how he made use of this constructed language to build transnational networks across Europe.

The book is also the first to focus on women in a constructed language movement and discusses how Beveridge’s daughters, Lois and Heather, played core roles through attending international Esperanto conferences and translating books into Esperanto. In exploring how the Beveridge family mobilised Esperanto as an internationalist tool, the book shows how languages and media help shape the ways in which we build our worlds through words, providing an alternative, “marginal” approach to early twentieth-century globalisation.

Darya Tsymbalyuk: Ecocide in Ukraine: The Environmental Cost of Russia's War.

 Darya Tsymbalyuk: Ecocide in Ukraine: The Environmental Cost of Russia's War. Polity press 2025. ISBN: 9781509562497. 

URL: https://www.politybooks.com/bookdetail?book_slug=ecocide-in-ukraine-the-environmental-cost-of-russias-war--9781509562497

Russia’s war on Ukraine has not only destroyed millions of human lives, it has also been catastrophic for the environment. Forests and fields have been burned to the ground, animal and plant species pushed to the brink of extinction, soil and water contaminated with oil products, debris, and mines.  On a single day in June 2023, the breached Kakhovka Dam flooded thousands of kilometres of protected natural habitat, as well as villages, towns, and agricultural land. The devastation of biodiversity and ecosystems across Ukraine has been immeasurable, long-lasting and its consequences stretch beyond national borders.

 

In this poignant book, Ukrainian researcher Darya Tsymbalyuk offers an intimate portrait of her beloved homeland against the backdrop of Russia’s war and ecocide. In elegant and moving prose, she describes the damage to the country’s rivers, the grasslands of the steppes, animals, insects, and colonies of birds, as a result of Russia’s ground and air operations.  Alongside the everyday experiences of people in Ukraine living with the environmental consequences of the war, we share Tsymbalyuk’s own reckoning with the changing nature of cherished places and the loss of familiar worlds caused by the ongoing Russian invasion.

Н. С. Калинин (ed..) Математики Санкт-Петербурга и их открытия.

 Н. С. Калинин (ed..) Математики Санкт-Петербурга и их открытия. Сборник статей [St. Petersburg Mathematicians and their Discoveries. Collection of Articles]. МЦНМО 2025. ISBN: 978-5-4439-1917-1

В книге рассказаны биографии 45 математиков, чья жизнь и/или работа была тесно связана с Санкт-Петербургом-Петроградом-Ленинградом. Большая часть биографий снабжена рассказами о научных достижениях их героев. Для широкого круга читателей.

Medicina antiqua, mediaevalis et moderna

 Lucyna Kostuch, Sylwia Konarska-Zimnicka, Beata Wojciechowska red., Medicina antiqua, mediaevalis et moderna. Historia – filozofia – religia (IV), 2025, 421 s.

Publikacja prezentuje wybrane aspekty badań nad medycyną starożytną, średniowieczną i nowożytną, uwidaczniając dziedzictwo historyczne w tym zakresie i wpływy kulturowe dostrzegalne zarówno w czasie jak i przestrzeni. Opracowanie zawiera teksty dotyczące historii medycyny europejskiej, w tym polskiego dorobku na przestrzeni dziejów. Wieloautorska monografia przedstawia badania w obszarze historii medycyny, które łączą elementów dorobku różnych dyscyplin nauki: medycyny, przyrodoznawstwa, historii, historii nauki, historii religii, historii sztuki, filozofii, teologii, filologii i archeologii. W publikacji analizie poddano liczne zagadnienia badawcze: medyczne właściwości przyrody; opisane w świadectwach źródłowych: choroby kobiece, męskie i dziecięce; choroby psychiczne; choroby i metody leczenia utrwalone w literaturze różnych gatunków, zachowane traktaty i teorie medyczne; kwestia statusu lekarza w różnych epokach historycznych, znani lekarze w dziejach; choroby sławnych postaci historycznych; rozwój szpitalnictwa; astrologia medyczna; wpływ klimatu na stan zdrowia człowieka, medyczne praktyki magiczne; epidemie.

Spis treści

WPROWADZENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .    7

ANNA MARIA WAJDA – Oczyszczające i lecznicze właściwości wody w świetle tekstów biblijnych i pozabiblijnych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

LUCYNA KOSTUCH – Koper, wąż i antyczna medycyna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33

TATIANA KRYNICKA – Izydor z Sewilli o medycynie (Etymologie, księga IV). . . . 49

KAROL ZDZIECH – Metafory o charakterze medycznym w listach papieża Grzegorza VII. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65

MATEUSZ FITAS – Zabiegi medyczne w świetle arabskiego traktatu Albucasisa (936–1013). Współczesny komentarz medyczny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 79

BEATA WOJCIECHOWSKA – O zachowaniu lekarza w świetle dwunastowiecznego traktatu z Salerno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89

ANNA GŁUSIUK – Mistrz Bernardus Provincialis o afrodyzjakach, anafrodyzjakach, sposobach na niepłodność i środkach stosowanych

podczas porodu w traktacie pod tytułem Commentarium super tabulas Salerni. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97

KRZYSZTOF RATAJCZAK – Szpitalnictwo w zakonie świętego Jana Jerozolimskiego w średniowieczu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113

JERZY RAJMAN – Lekarze krakowscy (1278–1400). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133

ZOFIA WILK-WOŚ – Medyk o medykach. Lekarze w dziele Chronica Polonorum Macieja z Miechowa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171

SYLWIA KONARSKA-ZIMNICKA, MATEUSZ FITAS – Wątki jatromatematyczne w Introductorium astrologie compendiosum Wacława z Krakowa . . . . . . . . . 189

PIOTR KARDYŚ – Inkunabuły „medyczne” w zbiorze inkunabułów  biblioteki PAU i PAN w Krakowie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 203

KATARZYNA JUSTYNIARSKA-CHOJAK – Traktaty medyczne w księgozbiorach mieszczańskich (w świetle inwentarzy pośmiertnych z XVI–XVIII wieku). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219

MAŁGORZATA KRZYSZTOFIK – Infirmaria chrześcijańska Mikołaja z Mościsk (1624). Dyskurs medyczny i religijny. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235

JACEK PIELAS – Sadyzm i choroba umysłowa w środowisku magnackim dawnej Rzeczypospolitej. Casus Warszyckich herbu Awdaniec w XVII wieku. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 247

ANNA SZYLAR – „Na ukąszenie żmii i psa wściekłego” – receptury na medykamenty wyrabiane domowym sposobem (druga połowa XVIII wieku) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 265

TADEUSZ SROGOSZ – Receptury Karla Franza Heintza w czasie 

 epidemii dżumy w latach 1780–1781. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283

TOMASZ CIESIELSKI – Służby medyczno-sanitarne w armiach Rzeczypospolitej w czasach saskich. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 295

MARIUSZ NOWAK – Wykorzystanie wód termalnych do celów leczniczych w spiskim uzdrojowisku Vyšnie Ružbachy w XIX–XX wieku (do 1939 roku) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 319

SARAH TAYLOR-JASKÓLSKA – Od „zdrowego” rozsądku do wiedzy medycznej: zdrowie publiczne w wiktoriańskiej Anglii. . . . . . . . . . . . . . . . . . 337

KAMIL SZPUNAR – Obraz szydłowieckiej apteki w świetle  dokumentów z pierwszej połowy XIX wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347

MARTA KŁAK-AMBROŻKIEWICZ – Emocje, choroby i sposoby leczenia – z życia artysty Jana Matejki. Pierś pelikana. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371

PAWEŁ PRYT – „Co do mego zdrowia…” – wyjazdy do uzdrowisk rodziny Wielopolskich w XIX oraz pierwszej w połowie XX wieku. . . . . . . . . . . . . . 383

JERZY GAPYS, FILIP ŁOBODA – Epidemia tyfusu plamistego w więzieniu kieleckim w latach 1918–1919. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 395

VARIA

MICHAŁ M. SKOCZYLAS – Wyrazy pamięci o dawnych medykach i ich dorobek naukowy w ofercie turystycznej polskich miast i wsi – stan obecny i propozycje rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 409

Medicine on a Larger Scale: Global Histories of Social Medicine

 Lie, Anne Kveim, Jeremy A. Greene, and Warwick Anderson, eds. Medicine on a Larger Scale: Global Histories of Social Medicine. Cambridge: Cambridge University Press, 2025. ISBN: 9781009428514. DOI: https://doi.org/10.1017/9781009428514. Open access.

Book description

In a world of growing health inequity and ecological injustice, how do we revitalize medicine and public health to tackle new problems? This groundbreaking collection draws together case studies of social medicine in the Global South, radically shifting our understanding of social science in healthcare. Looking beyond a narrative originating in nineteenth-century Europe, a team of expert contributors explores a far broader set of roots and branches, with nodes in Sub-Saharan Africa, South America, Oceania, the Middle East, and Asia. This plural approach reframes and decolonizes the study of social medicine, highlighting connections to social justice and health equity, social science and state formation, bottom-up community initiatives, grassroots movements, and an array of revolutionary sensibilities. As a truly global history, this book offers a more usable past to imagine a new politics of social medicine for medical professionals and healthcare workers worldwide. This title is also available as open access on Cambridge Core.

Reviews

‘Medicine on a Larger Scale offers multiple visions of social medicine as an idea, field of research and teaching, form of practice, critique of health policy, and approach to the Planet’s problems. This intriguing and useful collection also places social medicine in a truly global context and gives voice to social medicine traditions form the South that are less well-known than the stories it also presents from Euro-American history. A step forward in imagining a counter-biomedicine that can better connect social suffering and healing with interpretive social science, post-colonial imaginings, and some of the more serious problems of the world. Impressive!’

Arthur Kleinman - Harvard University

‘This impressive and timely work brings together contributions from a wide range of scholars to illuminate the historical basis of social medicine. The contributors show us that the lessons are highly relevant to contemporary challenges and why reimagining social medicine in the light of current realities can help to address them.’

Andy Haines - London School of Hygiene and Tropical Medicine

‘This collection of essays is pivotal to understanding the historical urgency of global public health. The political visibility of that urgency is embedded in global histories of social medicine movements that asked what are the social determinants of population health in post-colonial worlds. Collectively these essays powerfully demonstrate the interrogative necessity of historical analysis in order to address crippling global inequalities in health, premature mortality and debilitating morbidities.’

Dorothy Porter - University of California, San Francisco

Jawad Daheur and Iva Lučić (eds.): Habsburg Natures

 Jawad Daheur and Iva Lučić (eds.): Habsburg Natures. Imperial Governance and Environment in Central Europe, 1850-1918. New York: Berghahn 2025. ISBN  978-1-83695-227-5 (available for preorder)

Description

Within the Habsburg Empire of the late nineteenth century, nature became a central focus of political, economic, and scientific attention. A source of valuable natural resources and a platform for consolidating wider, territorial rule, its management and control was subsumed into a broader system of imperial governance. In this exacting analysis of the correlation between the environment and power, Habsburg Natures explores how the natural world fundamentally shaped the political and economic landscape within the Austro-Hungarian Empire from 1850 to 1918. Ranging from forestry and coal-mining to river politics and natural disasters, this volume spotlights how deeply intertwined the histories of environmentalism and empire are.

Contents

Introduction: Towards the Writing of an Environmentally Inspired History of the Late Habsburg Empire

Jawad Daheur and Iva Lučić

Part I: (Inter/Intra) Imperial Entanglements

Chapter 1. Riparian Rivalries and River Politics: How the Danube Question Influenced Diplomatic Relations and Domestic Policies in the Late Habsburg Monarchy

Robert Shields Mevissen

Chapter 2. Improving Landscapes, Peoples and the Habsburg Empire: A Cooperative History of Melioration

Jana Osterkamp

Chapter 3. Logging the Borderlands: Transborder Forest Conflicts and Contestations in the Ottoman and Habsburg Empires in the Nineteenth Century

Selçuk Dursun

Part II: Cooperation and Conflict

Chapter 4. Natural Resources as the Empire’s (Dis)integrative Force: The Case of Bosnian Timber Exports in the Late Habsburg Empire

Iva Lučić

Chapter 5. Get Out of Our Forest! Rural Societies, National Mobilization, State-Building and Modern Forestry in Late-Habsburg and Post-Habsburg Transylvania

Gábor Egry

Chapter 6. The Demilitarization of the Croatian-Slavonian Military Border as an Example of Imperial State Forest Management

Robert Skenderović

Part III: Engineering Nature

Chapter 7. A Natural History of the Global Habsburg Empire: Indian Mongooses and the Production, Circulation and Management of Animal Knowledge in the Adriatic Periphery

Wolfgang Göderle

Chapter 8. The Golden Age of the Bark Beetle: Aristocratic Landowners, Imperial Governance and the Ips typographus in the Šumava Region (1868–1876)

Kristýna Kaucká

Part IV: Managing Resources

Chapter 9. Resource Governance in Time of Drought: Conflicts over Fodder Exports in Austria-Hungary at the Turn of the Twentieth Century

Jawad Daheur

Chapter 10. Fuelling the Diversity: A Regional Perspective on Coal in the Late Austro-Hungarian Empire

Ségolène Plyer

Chapter 11. The Industrialization of Forests: The 1852 Imperial Forest Act as an Intervention Towards a Modern Forest Regime

Simone Gingrich and Martin Schmid

Conclusion: Late Habsburg History Revisited

Jawad Daheur and Iva Lučić

Jawad Daheur is a senior researcher at the French National Centre for Scientific Research (CNRS), focusing on economic and environmental history. His main interest is the interaction between human societies and nature in nineteenth-century Central Europe, with a particular focus on the German-speaking regions (Prussia, Austria-Hungary) and Poland. His recent publications include a special issue of Global Environment, entitled ‘Extractive Peripheries in Europe: Quest for Resources and Changing Environments (15th-20th centuries)’ (2022), and the article ‘Cheap Labour on the Timber Frontier: Migration of Forestry Workers from Austria-Hungary to Southeast Europe, ca. 1880–1914’ (Jahrbuch für Wirtschaftsgeschichte 2024).

Iva Lučić is an associate professor of history at Stockholm University and a Pro Futura Scientia Scholar at the Swedish Collegium for Advanced Studies. Previously, she held a postdoctoral position at the Institute for Human Sciences in Vienna and a Linneaus-Palme Fellowship with Kolkata University. Lučićs first and award-winning monograph Im Namen der Nation (Harrassowitz Verlag, 2018) examines the mobilization process for the political elevation of Muslims in Socialist Yugoslavia. Her second monograph, Gebrochenes Brot (Anton Pustet Verlag, 2020), analyzes the role of religion as a social practice among Roman Catholic noblewomen after the dissolution of the Habsburg Monarchy.

Gaibulina Karina: Etnografowie z przymusu

 Gaibulina Karina: Etnografowie z przymusu. Polscy zesłańcy w służbie kolonialnej Cesarstwa Rosyjskiego [Ethnographers Under Coercion. Polish Exiles in the Colonial Service of the Russian Empire]. Warszawa: WUW 2024.

Spis treści w PDF: https://www.wuw.pl/data/links/db75999b67e83830c419ec54f1ff66e4/19637_13999.pdf

Streszczenie w pdf: https://www.wuw.pl/data/links/bb307624cb94774ecf552312c69c88bf/19637_14128.pdf

Książka dotyczy udziału polskich zesłańców w ekspansji kolonialnej Cesarstwa Rosyjskiego na kazachskich stepach Azji Centralnej w XIX wieku. Zagadnienie to omówiono na podstawie wybranych tekstów autorstwa trzech polskich więźniów politycznych: Adolfa Januszkiewicza, Bronisława Zaleskiego i Seweryna Grossa, które do dziś są ważnymi źródłami dla kazachstańskiej historiografii. Podstawową perspektywę analityczną pracy stanowią teoria oralności i piśmienności oraz studia postkolonialne.

******

Ethnographers Under Coercion. Polish Exiles in the Colonial Service of the Russian Empire

The books deals with the part Polish exiles played in the colonial expansion of the Russian Empire on the Kazakh steppes of Central Asia in the 19th century. The issue is discussed on the selected texts by three Polish political prisoners: Adolf Januszkiewicz, Bronisław Zaleski and Seweryn Gross, which to this day are important sources for Kazakh historiography. The basic analytical perspective of the work are the theory of orality and literacy and post-colonial studies.

Dispelling the spell of illness. Local tradition, “old” diseases, and “new” medicine in Ukraine in the 18th–19th centuries / Collective monograph edited by V. Masliychuk and I. Serdyuk

 Розчаклування недуги. Локальна традиція, «старі» хвороби та «нова» медицина в Україні ХVІІІ–ХІХ ст. / Колективна монографія за ред. В. Маслійчука та І. Сердюка. 2-ге вид.,  Харків : Олександр Савчук, 2025. // Dispelling the spell of illness. Local tradition, “old” diseases, and “new” medicine in Ukraine in the 18th–19th centuries / Collective monograph edited by V. Masliychuk and I. Serdyuk. ISBN: 978-617-7538-66-9

Титульна сторінка та зміст: https://savchook.com/wp-content/uploads/2025/04/Neduhazmist.pdf

Сторінки вибірково: https://savchook.com/wp-content/uploads/2025/04/Neduhavybrane.pdf

У книжці йдеться про початки формування нових медичних уявлень та державної системи медицини в Україні ХVІІІ–ХІХ ст. Автори звертають увагу на те, як імперські ініціативи були реалізовані на локальному рівні та накладалися на місцевий контекст, а унауковлені знання поєднувалися з традиційними практиками зцілення. Тематика розділів охоплює різні проблеми: бачення «інакшої» тілесності та використання «монструозного» як ресурсу; побутування епідемій в локальних спільнотах; перші спроби вакцинації та боротьбу з віспою; ствердження домінування чоловіка у медицині та залученість жінки до професійної родопомочі; витіснення цехових лікарських практик.

Volker Roelcke, Ed., Politik in der Wissenschaft: Zur Evaluierung von „NS-Belastung“ in wissenschaftlichen Kontexten

Volker Roelcke, Ed., Politik in der Wissenschaft: Zur Evaluierung von „NS-Belastung“ in wissenschaftlichen Kontexten, Halle (Saale), Stuttgart: Wissenschaftliche Verlagsgesellschaft Stuttgart, 2024. doi: 10.26164/leopoldina_10_01229.

OA: https://levana.leopoldina.org/receive/leopoldina_mods_01229;jsessionid=D2BD0C3BA0575D907555A7BC5FFF336A

Die Erforschung der NS-Vergangenheit und die Aufarbeitung der „NS-Belastung“ von Behörden, Unternehmen und wissenschaftlichen Institutionen erlebte in den letzten Jahren eine beachtenswerte Konjunktur. Dabei spielte der Begriff der „NS-Belastung“ der historischen Akteure eine zentrale Rolle. Die „Belastung“ wurde dabei oft mit Umfang, Zeitpunkt und Dauer der Mitgliedschaft in NS-Organisationen (NSDAP) gleichgesetzt. Diese Reduktion wird wegen des tendenziell formalen Charakters im Herangehen zunehmend kritisch diskutiert. Der vorliegende Band weitet am Beispiel ausgewählter Gruppen von Akademiemitgliedern (z. B. Psychiatern und Psychologen, Mathematikern u. a.), ausgewählten Biographien und Fallstudien den Blick von individuellen Haltungen und Verhaltensweisen auf strukturelle Bedingungen, die Zwänge und Handlungsspielräume für die Akteure ausmachten. Zudem werden die historische Wandelbarkeit des Begriffs „Belastung“ und die unterschiedlichen Herangehensweisen in Ost und West im Kontext der „Entnazifizierungs“-Prozeduren problematisiert.

Content

Politik in der Wissenschaft: Zur Frage einer „NS-Belastung“ bei Mitgliedern der Leopoldina : Einleitung

p. 7 Roelcke, Volker

Fallstricke, Sackgassen, Auswege : NS-Belastungsforschung jenseits der „Individualisierung des Faschismusproblems“

p. 19 Steuwer, Janosch

Taxonomien der Schuld: Zur historischen Bedeutung (straf-)rechtlicher und quasi-rechtlicher Kategorien im Umgang mit NS-‚Belastungen‘ in wissenschaftlichen Kontexten, 1935 –1950

p. 31 Weinke, Annette

Die justizielle Ahndung von NS-Verbrechen in Ost- und Westdeutschland seit 1945 : ein Überblick

p. 47 Raim, Edith

Handlungsspielräume von Wissenschaftlern im Nationalsozialismus: Metahistorische Vorüberlegungen und einige Beispiele aus der Mathematik

p. 77 Epple, Moritz

Parteigänger, Kollaborateure, Abtrünnige? Anmerkungen zur Analyse von Handlungsmöglichkeiten von Wissenschaftlerinnen und Wissenschaftlern im Nationalsozialismus

p. 93 Schmiedebach, Heinz-Peter

Biowissenschaftler als Akteure in Menschenversuchen zur Zeit des Nationalsozialismus. Zum Verantwortungsproblem biomedizinischer Forschung

p. 117 Schwerin, Alexander von

„NS-Belastung“ unter Akademiemitgliedern. Strategien der (Neu-) Ausrichtung im Nationalsozialismus am Beispiel der Psychiatrisch- Neurologischen Sektion der Leopoldina

p. 141 Rotzoll, Maike

NSDAP-Mitglieder in den Akademien der Wissenschaften : Berlin, Göttingen, Heidelberg, Leipzig, München und Wien im Vergleich

p. 177 Feichtinger, Johannes; Klos, Sandra

The Virologist Eugen Haagen (1898 –1972) as a Late Nazi Election to the Leopoldina of a Virologist and Professor of Hygiene at the Reichsuniversität Straßburg

p. 193 Weindling, Paul

Das Leopoldina-Mitglied Johannes Stark (1874 –1957): Duell mit der Dogmatik

p. 213 Stolz, Lisa

Das Leopoldina-Mitglied Richard Siebeck (1883 –1965) im Nationalsozialismus und in der frühen Nachkriegszeit

p. 233 Roelcke, Volker

Hubert Mazur: Historia na dotyk. Działalność edukacyjna polskich archiwów państwowych w zakresie współpracy ze szkołami (1919-2018) [Touching the history. Educational activities of Polish state archives in cooperation with schools (1919-2018)].

 Hubert Mazur: Historia na dotyk. Działalność edukacyjna polskich archiwów państwowych w zakresie współpracy ze szkołami (1919-2018) [Touching the history. Educational activities of Polish state archives in cooperation with schools (1919-2018)]. Kraków: wydawnictwo UP 2025. ISBN 978-83-68260-85-4

Monografia stanowi pierwsze w polskiej nauce tak kompleksowe i pogłębione opracowanie zagadnienia praktycznej realizacji funkcji edukacyjnej archiwów państwowych w kontekście ich współpracy ze szkołami. Nowatorskie ujęcie tematu, poparte szeroką analizą źródeł i praktyk, czyni z publikacji istotny wkład w rozwój archiwistyki oraz pedagogiki. Autor ukazuje archiwa jako instytucje aktywnie uczestniczące w procesie edukacyjnym i społecznym, przekraczające tradycyjne ramy swojej działalności. Praca inspiruje do refleksji nad aktualnym stanem i perspektywami funkcjonowania polskich archiwów państwowych, zwracając uwagę na ich rosnącą rolę w kształtowaniu świadomości historycznej i obywatelskiej.