Dominika Oramus, Stany splątane. Fizyka a literatura współczesna [Quantum Entanglements: Physics and the Modern Literature], Warszawa: Copernicus Center Press 2020. ISBN: 978-83-7886-489-9, 978-83-7886-490-5 (ebook)

Stan splątany to układ kwantowy dwóch lub więcej cząstek elementarnych wykazujący, jak to określał Einstein, „upiorne działanie na odległość”. Gdy dokonujemy pomiaru stanu jednej cząstki, druga „dostosowuje” do niej swoje parametry. Innymi słowy, dwa odległe i pozornie niezależne zjawiska okazują się ściśle ze sobą związane, a opis jednego z nich musi uwzględniać drugie.

W niniejszej książce termin „stany splątane” należy rozumieć jako metaforę określającą współzależność między fizyką a literaturą. Wykorzystując aparat badawczy literaturoznawstwa, autorka opisuje zależności pomiędzy fizyką a literaturą ostatnich stu lat. Genezą pracy było spostrzeżenie, że uproszczenia i skróty myślowe opisujące fizykę lub zjawiska z nią związane powracają konsekwentnie w kulturze XX wieku i później. Są wśród nich: z jednej strony rozłam intelektualny Zachodu na humanistykę i nauki ścisłe oraz osłabienie wiary w naukę i postęp, z drugiej zaś mit genialnego naukowca i jego moralnej odpowiedzialności za własne odkrycia.

URL: ccpress.pl/produkt/Stany_splatane._Fizyka_a_literatura_wspolczesna_575

Wstęp. Stany splątane Rozdział I. Fizycy w kulturze współczesnej

Wstęp 1.1. Postać uczonego w kulturze popularnej przełomu XIX  i XX wieku (Profesor Challenger) 1.2. Geniusz fizyczny z dawnych epok w kulturze popularnej (Isaac Newton) 1.3. Kobiety a fizyka w kulturze popularnej (Mileva Einstein,  Ada Byron i żony fizyków) Konkluzja Rozdział II. Fizyka i literatura. Strach przed zagładą

2.1. Czy nauka stworzy śmiercionośną broń? Fizycy i literaci przełomu XIX i XX wieku 2.2. „Burzyciele światów”. Fizyka i literatura w Los Alamos 2.3. „III wojnę światową rozpoczął Albert Einstein”. Fizycy i zagłada w teatrze i kinie 2.4. Pisarze a bomba (J.G. Ballard i Angela Carter) Konkluzja Rozdział III. Cywilizacja przepołowiona. Fizycy i humaniści

3.1. Dwie kultury (Stanisław Lem, Margaret Atwood) 3.2. Mur w poprzek kampusu (Michael Crichton, Scarlett Thomas, Andrew Crumey) Konkluzja

Rozdział IV. Fizyka tworzy świat fikcji

4.1. Opowiastki-modele w fizyce i literaturze (George Gamow,  Stanisław Lem, Connie Willis, G.A. Effinger) 4.2. Historie alternatywne a światy równoległe (Philip K. Dick, James P. Hogan) Konkluzja Zakończenie

Podziękowania Bibliografia Indeks nazwisk