Thursday, 25 April 2024

Tomasz Pudłocki: Szekspir i Polska. Życie Władysława Tarnawskiego (1885 - 1951) [Shakespeare and Poland. Life of Władysława Tarnawskiego (1885-1951)

Tomasz Pudłocki: Szekspir i Polska. Życie Władysława Tarnawskiego (1885 - 1951) [Shakespeare and Poland. Life of Władysława Tarnawskiego (1885-1951)], Rzeszów–Warszawa: IPN 2023. ISBN: 978-83-822-9782-9


Władysław Tarnawski (1885-1951), profesor filologii angielskiej Uniwersytetów Jana Kazimierza we Lwowie i Jagiellońskiego oraz przywódca lwowskiej endecji pod koniec życia przyznawał, że w swojej działalności naukowej czegokolwiek by nie zgłębiał, zawsze odnosiło się to do Szekspira: "[.] mogę powiedzieć, że Szekspir czasem wplątywał się w moje życia i w tok wypadków, które na nie oddziaływały". Angielski poeta był zatem dla uczonego pewnym stałym punktem odniesienia, z którym nie rozstawał się nawet w stalinowskim więzieniu, w ostatnich miesiącach życia. Po latach został zapamiętany głównie jako tłumacz całej twórczości Szekspira i jedyny polski uczony, który podjął się tego zadania. Wynikało to ze specyficznego paradoksu - najpierw był niewygodny jako jeden z tych, którzy przeciwstawili się ugruntowywaniu systemu komunistycznego, a potem dla piewców II Rzeczpospolitej, jako krytyk systemu sanacyjnego i narodowiec-antysemita. Zatem Tarnawski nie tylko dwukrotnie zapłacił bardzo wysoką cenę za swoje zaangażowanie polityczne, ale i nie pasował do wizji swego narodu kreowanej przez Polaków z pierwszej połowy XX w., którą promowano po 1989 r. Dokonywano na nim swego rodzaju operacji pamięci, a więc wycinano lub przynajmniej gładko obchodzono te elementy jego biografii, które nie pasowały do wzniosłej wizji męczennika nauki - ofiary stalinowskiej walki przeciwko polskim intelektualistom. Tymczasem jego biografia jest dużo bardziej skomplikowana, a przez to interesująca. Z książki wyłania się dziennikarz, teatrolog, popularyzator kultury europejskiej, baczny obserwator życia politycznego i polityki zagranicznej okresu międzywojennego, który łączył pracę na uniwersytecie z szeroką działalnością w życiu publicznym i społecznym, dla którego polski Lwów był swoistego rodzaju "centrum świata".

No comments:

Post a Comment

Website devoted to Ukrainian archaeologist, scholar of the East, and art historian Maria Viazmitina (1896–1994),

Dear friends, I’m happy to present the fourth project of the Scientific Archive of the Institute of Archaeology of the National Academy of S...